Η κοιλιοκάκη είναι μια συστηματική νόσος αυτοάνοσης αρχής που προκαλείται από την βρώση γλουτένης και λοιπών προλαμινών. Δεν είναι το ίδιο με την δυσανεξία στη γλουτένη, η οποία δε φαίνεται να έχει αυτοάνοση αρχή. Η νόσος εκδηλώνεται με εντεροπάθεια, συμπτωματική ή όχι, και μια ποικιλία κλινικοεργαστηριακών ευρημάτων. Γενετικά, φαίνεται να σχετίζεται με τους απλότυπους HLA-DQ2 και HLA-DQ8.

Το σύστημα HLA παίζει σημαντικό ρόλο στην αναγνώριση των αντιγόνων που εισάγονται στον οργανισμό με τα εμβόλια και στην ανάπτυξη των αντίστοιχων αντισωμάτων. Ορισμένοι HLA φαινότυποι έχουν συσχετιστεί με μειωμένη ανοσολογική απάντηση. Τα άτομα με κοιλιοκάκη έχουν αυξημένη πιθανότητα νόσησης κυρίως από λοιμώξεις αναπνευστικού (π.χ. πνευμονία, φυματίωση, γρίππη) για διάφορους λόγους. Για αυτόν τον λόγο, είναι σημαντικό να ακολουθείται ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα εμβολιασμού. Απαντούν όμως τα άτομα με κοιλιοκάκη το ίδιο αποτελεσματικά στα εμβόλια, όπως ο γενικός πληθυσμός;

Η απάντηση είναι θετική, εκτός μιας περίπτωσης και αυτή είναι η ηπατίτιδα Β. Φαίνεται, λοιπόν, από πολλές μελέτες ότι η ανοσολογική απάντηση στο εμβόλιο κατά της ηπατίτιδας Β δεν είναι ικανοποιητική. Αυτό μάλιστα δε φαίνεται να σχετίζεται με την πρόσληψη γλουτένης, αλλά με τον γενετικό φαινότυπο του κάθε ατόμου.

Χρειάζεται, λοιπόν, να ακολουθείται το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού για όλα τα χορηγούμενα εμβόλια. Ειδικά για το εμβόλιο της ηπατίτιδας Β, πρέπει περιοδικά να ελέγχονται τα επίπεδα αντισωμάτων και όταν αυτά είναι χαμηλά να γίνεται αναμνηστική δόση. Η ενδοδερμική και η ενδομυική χορήγηση της αναμνηστικής δόσης του εμβολίου είναι εξίσου ασφαλείς και αποτελεσματικές, αν και η ενδοδερμική χορήγηση ίσως να οδηγεί στην ανάπτυξη μεγαλύτερου τίτλου αντισωμάτων σε σχέση με την ενδομυική.

1. Anania C, Olivero F, Spagnolo A, Chiesa C, Pacifico L. Immune response to vaccines in children with celiac disease. World J Gastroenterol. 2017; 23:3205-3213. 2. Vaarala O, Jokinen J, Lahdenkari M, Leino T. Rotavirus Vaccination and the Risk of Celiac Disease or Type 1 Diabetes in Finnish Children at Early Life. Pediatr Infect Dis J. 2017; 36:674-675. 3. Opri R, Veneri D, Mengoli C, Zanoni G. Immune response to Hepatitis B vaccine in patients with celiac disease: A systematic review and meta-analysis. Hum Vaccin Immunother. 2015; 11:2800-5. 4. Heshin-Bekenstein M, Turner D, Shamir R, Bar-Meir M, Dagan R, Zevit N, Silbermintz A. Hepatitis B Virus Revaccination With Standard Versus Pre-S Vaccine in Previously Immunized Patients With Celiac Disease. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2015; 61:400-3. 5. Zanoni G, Contreas G, Valletta E, Gabrielli O, Mengoli C, Veneri D. Normal or defective immune response to Hepatitis B vaccine in patients with diabetes and celiac disease. Hum Vaccin Immunother. 2015; 11:58-62. 6. Zingone F, Capone P, Tortora R, Rispo A, Morisco F, Caporaso N, Imperatore N, De Stefano G, Iovino P, Ciacci C. Role of gluten intake at the time of hepatitis B virus vaccination in the immune response of celiac patients. Clin Vaccine Immunol. 2013; 20:660-2. 7. Leonardi S, Praticò AD, Lionetti E, Spina M, Vitaliti G, La Rosa M. Intramuscular vs intradermal route for hepatitis B booster vaccine in celiac children. World J Gastroenterol. 2012; 18:5729-33. 8. Urganci N, Kalyoncu D. Response to hepatitis A and B vaccination in pediatric patients with celiac disease. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2013; 56:408-11. 9. Myléus A, Stenlund H, Hernell O, Gothefors L, Hammarström ML, Persson LÅ, Ivarsson A. Early vaccinations are not risk factors for celiac disease. Pediatrics. 2012; 130:e63-70. 10. Zingone F, Morisco F, Zanetti A, Romanò L, Portella G, Capone P, Andreozzi P, Tortora R, Ciacci C. Long-term antibody persistence and immune memory to hepatitis B virus in adult celiac patients vaccinated as adolescents. Vaccine. 2011; 29:1005-8. 11. Ertem D, Gonen I, Tanidir C, Ugras M, Yildiz A, Pehlivanoğlu E, Eksioglu-Demiralp E. The response to hepatitis B vaccine: does it differ in celiac disease? Eur J Gastroenterol Hepatol. 2010; 22:787-93. 12. Nemes E, Lefler E, Szegedi L, Kapitány A, Kovács JB, Balogh M, Szabados K, Tumpek J, Sipka S, Korponay-Szabó IR. Gluten intake interferes with the humoral immune response to recombinant hepatitis B vaccine in patients with celiac disease. Pediatrics. 2008; 121:e1570-6. 13. Ahishali E, Boztas G, Akyuz F, Ibrisim D, Poturoglu S, Pinarbasi B, Ozdil S, Mungan Z. Response to hepatitis B vaccination in patients with celiac disease. Dig Dis Sci. 2008; 53:2156-9. 14. Park SD, Markowitz J, Pettei M, Weinstein T, Sison CP, Swiss SR, Levine J. Failure to respond to hepatitis B vaccine in children with celiac disease. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2007; 44:431-5.

15. Noh KW, Poland GA, Murray JA. Hepatitis B vaccine nonresponse and celiac disease. Am J Gastroenterol. 2003; 98:2289-92.

#Ηπατίτιδα #Εμβόλια #Κοιλιοκάκη