Τελικά τι συμβαίνει με το ηλεκτρονικό τσιγάρο; Πόσο ασφαλές είναι για την υγεία;
Το ηλεκτρονικό τσιγάρο έχει κερδίσει ένα σημαντικό τμήμα της αγοράς ως μια πιο "υγιεινή" εναλλακτική επιλογή σε σχέση με το παραδοσιακό κάπνισμα. Αυτός ο ισχυρισμός βασίζεται στην παρατήρηση ότι το άτμισμα απελευθερώνει μικρότερα ποσά βλαβερών και καρκινογόνων ουσιών στον ανθρώπινο οργανισμό. Πόσο αληθινός, όμως, είναι αυτός ο ισχυρισμός;
Απάντηση στο ερώτημα επιχειρεί να δώσει μια πρόσφατη μελέτη από τη Μεγάλη Βρετανία που δημοσιεύτηκε στο Annals of Internal Medicine. Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε κυρίως από τον οργανισμό Cancer Research UK.
Ο στόχος ήταν να συγκριθούν η έκθεση στη νικοτίνη, στα καρκινογόνα που σχετίζονται με τον καπνό και τις τοξίνες ανάμεσα σε 5 κατηγορίες χρηστών προϊόντων καπνού:
1. Τους χρήστες μόνο συμβατικών τσιγάρων
2. Τους πρώην καπνιστές με μακροχρόνια χρήση (>6 μήνες) ηλεκτρονικού τσιγάρου μόνο
3. Τους πρώην καπνιστές με μακροχρόνια χρήση προϊόντων υποκατάστασης νικοτίνης (π.χ. τσίχλες) μόνο
4. Τους μακροχρόνιους χρήστες συμβατικών τσιγάρων αλλά και ηλεκτρονικού τσιγάρου και
5. Τους μακροχρόνιους χρήστες συμβατικών τσιγάρων και προϊόντων υποκατάστασης νικοτίνης
Κάθε ομάδα είχε 36 με 37 συμμετέχοντες και συνολικά μπήκαν στη μελέτη 181 άτομα.
Μετρήθηκαν, λοιπόν, διάφορες ουσίες από δείγματα σάλιου και ούρων και συγκεκριμένα βιοδείκτες νικοτίνης, Ν-νιτροζαμίνες που βρίσκονται ειδικά στον καπνό και πτητικές οργανικές ενώσεις.
Αφού έγινε εξισορρόπηση για διάφορους συγχυτικούς παράγοντες, παράγοντες που θα οδηγούσαν δηλαδή σε λανθασμένα στατιστικά συμπεράσματα, βρήκαν τα εξής αποτελέσματα:
1. Όλες οι ομάδες είχαν παρόμοια επίπεδα νικοτίνης
2. Οι χρήστες μόνο ηλεκτρονικού τσιγάρου ή μόνο προϊόντων υποκατάστασης νικοτίνης βρέθηκε να έχουν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα Ν-νιτροζαμινών που βρίσκοναι ειδικά στον καπνό και πτητικών οργανικών ενώσεων σε σχέση με τις υπόλοιπες ομάδες που περιλάμβαναν αποκλειστικούς χρήστες συμβατικών τσιγάρων ή χρήστες συμβατικών τσιγάρων με κάτι άλλο.
3. Οι αποκλειστικοί χρήστες συμβατικών τσιγάρων ή οι χρήστες συμβατικών τσιγάρων με κάτι άλλο είχαν γενικώς παρόμοια επίπεδα Ν-νιτροζαμινών που βρίσκονται ειδικά στον καπνό και πτητικών οργανικών ενώσεων.
Το μείζον ζήτημα είναι πώς ερμηνεύονται αυτά τα αποτελέσματα και αν επιλέγει κάποιος να δει το ποτήρι μισοάδειο ή μισογεμάτο.
Το ότι οι χρήστες μόνο ηλεκτρονικού τσιγάρου ή μόνο προϊόντων υποκατάστασης νικοτίνης βρέθηκε να έχουν σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα βλαβερών και καρκινογόνων ουσιών, αλλά όχι μηδενικά είναι σημαντικό και δείχνει ότι ακόμα και με αυτά τα μέσα ο κίνδυνος δεν είναι μηδενικός. Σε αυτό το σημείο, βέβαια, υπάρχει μια επιφύλαξη μήπως η ανίχνευση αυτών των ουσιών στις εν λόγω ομάδες οφείλεται σε περιστασιακή χρήση συμβατικών τσιγάρων ή σε περιβαλλοντική έκθεση (κάτι που σίγουρα συμβαίνει στην Ελλάδα π.χ. λόγω μη εφαρμογής του αντικαπνιστικού νόμου). Χρειάζεται σαφώς περαιτέρω έρευνα για να αποσαφηνιστεί το ερώτημα.
Ωστόσο, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ακόμα και αυτή η μικρή ποσότητα βλαβερών και καρκινογόνων ουσιών αποτελεί έναν επιπλέον επιβαρυντικό παράγοντα για ανάπτυξη καρκίνου. Η ύπαρξή τους σε συνδυασμό με λοιπούς επιβαρυντικούς παράγοντες (π.χ. γενετικούς-κληρονομικούς, περιβαλλοντικούς, διατροφικούς, άγχος) μπορεί να έχει εξίσου βλαπτικό ρόλο στην υγεία.
Μη γνωρίζοντας πόσο επηρεάζει καθένας από αυτούς την υγεία του καθενός μας, θεωρώ ότι η αποφυγή αυτών των βλαβερών ουσιών του τσιγάρου υπό οποιαδήποτε μορφή είναι το καλύτερο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στο εαυτό μας.